1919- η άγνωστη εκστρατεία της Ελλάδας στη Ρωσία!

Είναι ελάχιστα γνωστό, γιατί δεν αποτελεί στιγμή δόξας για την Ελλάδα και άρα η επίσημη Ιστορία το υποβαθμίζει, ότι το 1919, ο ελληνικός στρατός εκστράτευσε μαζί με γαλλικά και άλλα στρατεύματα στη Ρωσία για να συμβάλει στην ανατροπή των μπολσεβίκων, μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917. Συνολικά 15 χώρες συμμετείχαν στο εκστρατευτικό σώμα που εισέβαλε στη Ρωσία. Στο πλαίσιο της πολιτικής της «Μεγάλης Ιδέας», κρίθηκε ότι η Ελλάδα θα εξυπηρετούσε τα δικά της μεταγενέστερα σχέδια στη Μικρά Ασία, εφόσον συμμετείχε δυναμικά στην κατά κύριο λόγο γαλλική πρωτοβουλία εισβολής στη Ρωσία. Ετσι το πρώτο πεντάμηνο του 1919 περισσότεροι από 23.000 Ελληνες πολέμησαν στη Ρωσία.

Δεν υπήρχε ελληνική διοίκηση, αλλά με την άφιξή των τμημάτων του στρατού μας στη Κριμαία, τίθονταν οι έλληνες στρατιώτες υπό τις διαταγές γάλλων αξιωματικών και διασκορπίζονταν ανά μικρότερες μονάδες, τάγματα και λόχους, χωρίς την παραμικρή μεταξύ τους συνοχή.

Σύμφωνα με το επιτελικό σχέδιο έπρεπε να γίνει απόβαση στην Οδησσό και να καταληφθούν οι πόλεις Νικολάιεφ, Χερσώνα και Σεβαστούπολη.

Και ενώ η απόβαση πραγματοποιήθηκε χωρίς προβλήματα, όταν οι Έλληνες στρατιώτες, την άνοιξη, διατάχθηκαν να προχωρήσουν από τα παράλια στο εσωτερικό, αντιμετώπισαν λυσσώδη αντίσταση από τους Μπολσεβίκους και το ντοπιο πληθυσμό.

Ο αταμάνος Γρηγόριεφ υποχρέωσε το ελληνικό εκστρατευτικό σώμα να υποχωρήσει άτακτα προς τη Χερσώνα. Μετά πέντε ημέρες βομβαρδισμών οι Έλληνες εγκατέλειψαν την περιοχή και μόλις που μπόρεσαν να γλυτώσουν την αιχμαλωσία· επιβιβάστηκαν στα πλοία κακήν-κακώς και μεταφέρθηκαν στην Οδησσό. Η πλήρης αποτυχία της εκστρατείας είχε φανεί πλέον και οι έλληνες στρατιώτες δεν έβλεπαν την ώρα να επιστρέψουν στον τόπο τους.

Στην Ελλάδα μόνο οι φανατικοί βενιζελικοί επιδοκίμαζαν την απόφαση του Πρωθυπουργού. Το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού λαού καταδίκασε την εκστρατεία, όχι μόνο γιατί χάθηκαν ανθρώπινες ζωές, αλλά γιατί διέκριναν ένα μελανό σημάδι τη Νεοελληνική Ιστορία.

Τα σοβιετικά στρατεύματα, υπερασπιζόμενα την πατρίδα τους από τους ξένους εισβολείς, είχαν πολεμήσει σκληρά, όταν οι εχθροί τους μετρούσαν πολλαπλά κρούσματα απειθαρχίας: «Οι στρατιώται πλείστων τμημάτων ήρχισαν να γογγύζουν, κατόπιν να υβρίζουν τον υπεύθυνον της καταστάσεώς των ταύτης, τελευταίον δε να μη δίδουν καμμίαν σημασίαν εις τας συμβουλάς των Αξιωματικών τους και, το χειρότερον, οι θρασύτεροι τούτων ήρχισαν αναφανδόν ουχί μόνον να υβρίζουν αλλά και να πυροβολούν, ούτω δε το κακόν των πυροβολισμών μετεδόθη εις τα πλείστα σχεδόν των τμημάτων», γράφει έφεδρος ανθυπολοχαγός στις αναμνήσεις του.

Ταυτόχρονα, η επίδραση του μπολσεβικισμού έφτασε και σε Ελληνες στρατιώτες. Σε αυτό καταλυτικό ρόλο έπαιξαν οι Ελληνες κομμουνιστές της επαναστατημένης Ρωσίας. Σχεδόν σε όλες τις περιοχές που είχαν συμπαγές ελληνικό στοιχείο - Νότια Ουκρανία, Καύκασος - είχαν συγκροτηθεί ελληνικά τμήματα του Κόμματος των Μπολσεβίκων. 

Η Ελληνική Κομμουνιστική Ομάδα Οδησσού, απ' τις πρώτες μέρες της εγκατάστασης των Ελλήνων στρατιωτών στην πόλη, κυκλοφόρησε προκήρυξη γραμμένη στα Ελληνικά, που βρήκε απήχηση ανάμεσα στους στρατιώτες και το περιεχόμενό της συζητιόταν πλατιά. «Πολεμάμε για να σταματήσουμε την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο... για να ξυπνήσουμε τους εργαζόμενους όλης της Γης, να καταργήσουμε τους στρατούς και τους πολέμους... για ένα καλύτερο μέλλον, δικό σας και των παιδιών σας!»). Σημαντική ήταν η διαφωτιστική δουλειά που γινόταν με τον επαναστατικό Τύπο. Η εφημερίδα «Κομμουνιστής», η οποία τυπωνόταν  στα Ελληνικά, εκδιδόταν κάθε 10 μέρες σε 5.000-10.000 αντίτυπα.

Η όλη ιστορία έχει δύο άλλες άγνωστες παραμέτρους.

Η πρώτη είναι η αποστολή πρακτόρων από την κυβέρνηση Βενιζέλου στη Γεωργία, όπου ζούσαν πολλοί Έλληνες, με σκοπό την υπονόμευση της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας που κάτω από τεράστιες δυσκολίες προσπαθούσε να στηριχθεί εκεί. Το 1919-1920 ο Βενιζέλος έστειλε εκεί κλιμάκια πρακτόρων για να «τραβήξουν» τους Έλληνες της περιοχής από την επιρροή των Μπολσεβίκων.

Η ίδια τακτική εφαρμόστηκε και στον Πόντο, στο πλαίσιο του σχεδιασμού των Αγγλογάλλων για τη σύσταση ενός ανεξάρτητου Ελληνοαρμενικού κράτους.

Ο Βενιζέλος και ο αρχηγός των αρμενίων εθνικιστών Νουμπάρ Πασάς που έδρευε στο Παρίσι εκτελώντας εντολές του Κλεμανσώ και του βρετανού ομολόγου του Λόυδ Τζώρτζ έστειλαν στον Πόντο συμμορίες από κρητικούς, Μανιάτες και Αρμενίους που βγήκαν στο Νοβοροσίσκ τον Αύγουστο του 1919.

Όμως και αυτοί δεν κατάφεραν να μείνουν πολύ καιρό γιατί τα σχέδια για την «Ελληνοαρμενική Δημοκρατία του Πόντου» απέτυχαν.

Και ποιό ηταν το αποτέλεσμα αυτής της εκστρατείας; Ο Βενιζέλος διαψεύστηκε όσον αφορά τις προσδοκίες του για επέκταση της Ελλάδας υπό την αρωγή των συμμάχων, αντίθετα μάλιστα επακολούθησε η τραγική Μικρασιατική Καταστροφή.